Methodologisch handelingsmodel

Het methodologisch handelingsmodel is een schematisch overzicht waarin het handelen van de onderzoeker wordt beschreven en diens relatie met de empirie.

In het verleden (en bij oude docenten nog steeds) werd de onderzoeker voorgesteld als degene die problemen oplost. Naar mijn mening is dat een volstrekt verkeerde opvatting. De onderzoeker lost problemen niet op. Een overheidsinstelling die niet weet welk beleid uitgevoerd moet worden, laat dit zeker niet door de onderzoeker beslissen en uitvoeren. De ondernemer die te weinig winst maakt, laat de onderzoeker niet aan het roer tot er wel weer winst wordt gemaakt. In beide gevallen is het slechts de taak van de onderzoeker om informatie aan te dragen zodat de probleemhebber een beter besluit kan nemen om het probleem op te lossen. Indien men verwacht dat de onderzoeker ook het probleem oplost, plaatst men hem op de stoel van de burgemeester die beslissingen neemt zonder inspraak van de gemeenteraad, of plaatst men hem op de stoel van de directeur of raad van commissarissen en maakt hem verantwoordelijk voor het beleid. Een onderzoeker krijgt nooit dergelijke vergaande bevoegdheden en zal dus ook nooit probleemoplosser worden.

Mijn visie op onderzoek heb ik destijds gepresenteerd als het methodologisch handelingsmodel. Dat model maakt duidelijk dat de onderzoeker afstand neemt van het gebeuren in de empirie. Hij objectiveert zijn blik en reduceert het empirisch gebeuren tot alleen die dingen die belangrijk zijn. Het methodologisch handelingsmodel is een universeel model waarmee iedere onderzoeker in staat is elk willekeurig onderzoek tot een goed einde te brengen.

Visie op onderzoek en de onderzoeker