Hulp bij onderzoek

Bij multilevel analyse worden gegevens van een verschillende niveaus in één databestand gezet zodat de gegevens tegelijkertijd in een analyse kunnen worden opgenomen.

Het probleem dat je met multilevel analyse oplost

Stel dat je gegevens verzamelt uit het onderwijs. Sommige gegevens zijn van de leerlingen, andere van de docenten en weer andere voor de hele school. Deze gegevens staan gewoonlijk ook in drie verschillende bestanden: een bestand met leerling-gegevens, een bestand met klas-gegevens en een bestand met school-gegevens.

Er kunnen nu wel analyses uitgevoerd worden op leerling-niveau, op klas-niveau of op school-niveau, maar omdat de data in verschillende bestanden staan is het niet mogelijk om de gegevens van de verschillende niveaus in één gezamenlijke analyse te stoppen.

Waarom is het belangrijk dat je multilevel analyse uitvoert?

De gegevens op een hoger niveau kunnen van invloed zijn op een lager niveau of andersom. Een docent kan een klas hebben met moeilijke leerlingen, of de school kan in een achterstandswijk staan. De prestaties van de docenten met dezelfde kwaliteiten zijn dus ongelijk. Maar daarmee ben je er nog niet, De docenten hebben niet allemaal dezelfde kenmerken en kwaliteiten. Een oudere docent zal misschien op basis van ervaringen betere resultaten halen, maar jongeren zijn misschien meer gedreven.

Om daarvoor te corrigeren zou de onderzoeker gebruik willen maken van gegevens van de docenten op het niveau van de klas of op het niveau van de leerling. Om dat te kunnen doen, moeten de gegevens van de school, de docenten en  de leerlingen in één bestand komen te staan. Alleen dan kun je multilevel analyses kunt uitvoeren.

Hoe voer je een multilevel analyse uit

Je moet de gegevens op een hoger niveau achter (of voor) de data op een lager niveau kopiëren. De gegevens van 1 docent komen dan achter bijvoorbeeld 30 leerlingen te staan. Van een andere docent zijn dat dan bijvoorbeeld 20. Bij de gewone analyses heb je nu al 50 docenten. In feite zijn het er nog maar 2. Daarom moet je aangeven dat er meerdere niveaus zijn.

Het rekenwerk van multilevel analyse is pittig. Dat ga ik hier niet uitleggen. Ik vertrouw er op dat de computerprogramma's dit correct doen. 

Het is wel belangrijk dat je weet hoe je het programma bestuurt. Dat is voor ieder programma ook weer anders. Dus ja, ik kan je daarover ook niks leren.

© Foeke van der Zee (versie 2023). hulpbijonderzoek.nl/online-woordenboek

- specialist in Onderzoek en Statistiek
- auteur van boeken over onderzoeksmethodologie
- oprichter van en coach bij Hulp bij Onderzoek

Aan Multilevel Analyse gerelateerde trefwoorden:

- onderzoekseenheid  

Terug naar de begrippenlijst