Toetsprocedure van Fisher

Toetsen in de statistiek gebeurt volgens de Toetsprocedure van Fisher. Dat is dé procedure die wereldwijd gebruikt wordt om aan te geven of er een statistisch significant verschil is.


Het theorema voor de toetsprocedure zoals die door Fisher is opgesteld bestaat uit een aantal stappen die als volgt kunnen worden omschreven:

Stap 1: Stel de nulhypothese en de alternatieve hypothese op
Stap 2: Stel vast welke toets er gebruikt moet worden
Stap 3: Specificeer het significantieniveau
Stap 4: Bereken de toets-waarde uit de data m.b.v. de vastgestelde toets
Stap 5: Stel de kritieke waarde vast
Stap 6: Stel vast of de toetswaarde groter dan wel kleiner is dan de kritieke waarde
Stap 7: Trek een conclusie

Het vereist enige oefening om de hele toetsprocedure in de vingers te krijgen. We raden aan om de video uit de Cursus Toegepaste Statistiek die we erover hebben gemaakt te bekijken, of de Basiscursus Onderzoek en Statistiek te volgen.

Naar de cursus SPSS

Statistische toets kiezen Voor het vinden van de juiste toets raad ik je aan het paper Welke statistische toets mag/moet je gebruiken te lezen. Voor het maken van de juiste keuze moet je weten wat de afhankelijke en onafhankelijke variabele is, wat het niveau van de variabelen is, of het gaat om een samenhang of een verschil, of er twee of meer variabelen in de analyse moeten worden opgenomen. Dat hebben we in een stappenplan of leidraad gezet. Door de vragen te beantwoorden kom je automatisch uit bij de toets uit die je zou moeten uitvoeren.


Foeke van der Zee met Boek over onderzoek© Foeke van der Zee (versie 2023). hulpbijonderzoek.nl/online-woordenboek

- specialist in Onderzoek en Statistiek
- auteur van boeken over onderzoeksmethodologie
- oprichter van en coach bij Hulp bij Onderzoek




Naar de cursus onderzoeksvaardigheden

Terug naar het Online Woordenboek Onderzoek en Statistiek Terug naar de begrippenlijst


Krijg toegang tot het Kenniscentrum van Hulp bij Onderzoek

Met de informatie in ons kenniscentrum los je zelf al jouw problemen met onderzoek, statistiek en SPSS op!

  • Leer hoe je een onderzoek  opzet en uitvoert!
  • Met onze handleidingen los je de problemen op!
  • Statistiek wordt op een heldere manier uitgelegd!
  • Werken met SPS wordt een makkie!

9 video's

over onderzoeksmethodologie

15 handleidingen

om vraagstukken in je onderzoek oplossen

28 video's

die je uitleggen hoe je statistiek moet gebruiken

38 video's

voor het oplossen van problemen met SPSS