Gamma-fout

De gamma-fout is de menselijke fout in de opzet (of in de uitvoering) van het onderzoek. Het is verbonden met de methodologische validiteit.

De gamma-fout is een begrip dat misschien al eerder bestond maar dat ik dan heb geïntroduceerd in het boek Kennisverwerving in de Empirische Wetenschappen. Ik noem het ook wel fout van de derde soort, waarmee het onderscheiden wordt van de alfa-fout en de bèta-fout, die ook bekend staan als de fout van de eerste en de fout van de tweede soort. De alfa- en de bèta-fout komen voort uit de statistiek: het toetstheorema van Fisher respectievelijk het toetstheorema van Neyman-Pearson.

De gamma-fout is van een iets andere orde. Het is een menselijke fout: men heeft een fout in de onderzoeksopzet gemaakt. Dit kan nog van alles zijn. Zo kan je het verkeerde design toepassen, op een verkeerde manier de steekproef trekken, een te grote of juist een te kleine steekproef trekken, een verkeerde analyse toepassen, etc. Al deze fouten tasten de methodologische validiteit aan. Omdat deze fouten erg menselijk zijn, is de term gamma-fout erg toepasselijk.