Uitval en wat je er tegen kunt doen

Het is vrijwel onmogelijk om iedereen die je benadert over te halen mee te doen aan je onderzoek. Degenen die niet meedoen, noemt men de non-respons. Een ander woord daarvoor is uitval.

Verschillende soorten uitval

Gewoonlijk zal de non-respons zich in alle subgroepen voordoen en in de meeste gevallen is de uitval in alle groepen ongeveer even groot. Het is vervelend als er sprake is van selectieve of differentiële non-respons. Dat is uitval die gerelateerd is aan een bepaald kenmerk. Daarom moet je altijd non-respons onderzoek uitvoeren om te achterhalen wat de oorzaak is.

Je kunt ook een onderscheid maken naar legitieme uitval en ongeoorloofde uitval. Beide soorten uitval zijn in theorie wel goed te onderscheiden maar in de praktijk blijkt dat nogal lastig. Tot de legitieme uitval kun je al die non-respons rekenen die in alle redelijkheid voor kan komen en waarvan dat ook niet van direct belang is / lijkt te zijn op de uitkomst van het onderzoek. Tot de ongeoorloofde uitval behoren alle verwijderde cases die met opzet zijn weggelaten en die wel van invloed zijn op de uitkomsten van het onderzoek. Meestal gebeurt dit door de onderzoeker omdat die mooiere resultaten wil presenteren. Dat kun je beschouwen als manipulatie van de uitkomsten.

© Foeke van der Zee (versie 2023). hulpbijonderzoek.nl/online-woordenboek

- specialist in Onderzoek en Statistiek
- auteur van boeken over onderzoeksmethodologie
- oprichter van en coach bij Hulp bij Onderzoek

Aan uitval gerelateerde trefwoorden:

- steekproef
- representativiteit
- non-respons
- non-respons onderzoek
- voorkomen van non-respons

Uitval kan een erg negatief effect hebben op representativiteit. Lees er alles over in ons paper.

Terug naar de begrippenlijst