Vergelijkend onderzoek

Vergelijkend onderzoek is een manier van onderzoek doen waarbij de onderzoeker twee of meer groepen of situaties met elkaar vergelijkt. Dit komt tot uiting in het onderzoeksdesign door de onderzoeksgroepen en meetmomenten aan te geven.

Voorbeelden uit de alledaagse praktijk van dit soort onderzoek zijn ‘wat zijn de verschillen tussen het Nederlandse en het Duitse onderwijssysteem’, of ‘wat zijn de verschillen tussen het kapitalisme en het socialisme’ of ‘welke wasmachine is energiezuiniger’, of 'waarin verschilt PSV van Ajax'.

De onderzoekskubus

Het onderzoeksdesign voor vergelijkend onderzoek

In principe hoeft het design zich niet te beperken tot twee groepen, maar kunnen er veel meer groepen worden onderscheiden. Men kan het onderwijssysteem in Nederland, Duitsland, Engeland en Frankrijk met elkaar vergelijken of een aantal wasmachines van diverse fabrikanten.

Beschrijvend onderzoek is niet hetzelfde als vergelijkend onderzoek

Ook bij beschrijvend onderzoek kunnen meerdere groepen worden onderscheiden. Je hebt dan misschien de neiging dat dat dan ook vergelijkend onderzoek is. Daar moet je voorzichtig mee zijn. Het beschrijven van twee situaties wil nog niet zeggen dat je die twee situaties ook met elkaar vergelijkt. Bij vergelijkend onderzoek is dat expliciet wel het geval. Dat moet ook heel duidelijk vermeld staan in de vraagstelling en/of in de deelvragen van je onderzoek. Het is een voorwaarde dat de kenmerken die je vergelijkt op dezelfde manier zijn gemeten want anders ga je appels met per vergelijken.