Interne consistentie

Interne consistentie is één van de vier manieren van betrouwbaarheidsonderzoek: binnen één setting wordt twee of meer keer hetzelfde gemeten.

Er wordt bedoeld dat je twee keer dezelfde meting verricht binnen één onderzoek.

Het is bijvoorbeeld mogelijk om in een enquête eerst te vragen hoe oud de respondent is, en kan er even later naar de geboortedatum gevraagd. Op grond van de geboortedatum kan berekend worden hoe oud de persoon is. Mocht dit afwijken van hetgeen de respondent op de eerdere vraag heeft geantwoord, dan moet de conclusie getrokken worden dat het meetinstrument niet zo betrouwbaar is. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat de respondent niet liegt. Dit soort dubbele metingen komen in een enquête gewoonlijk niet voor. De verwachting is - en dat lijkt vrij reëel - dat de respondent zich door het stellen van twee keer dezelfde vraag gecontroleerd gaat voelen, zich daaraan gaat ergeren en met opzet de vragen onbetrouwbaar in zal vullen. Je hebt daarmee het tegenovergestelde bereikt van wat je wilde. Het principe moge evenwel duidelijk zijn.

Interne consistentie wordt ook wel eens gebruikt als de maat voor Cronbachs alfa. Dit is een beetje verwarrend omdat Cronbachs alfa juist goede resultaten oplevert bij meerdere metingen en dat wordt gewoonlijk aangeduid met homogeniteit. Cronbach zelf noemt zijn maat echter wel een maat voor interne consistentie, maar bedoelt wel dat een aspect ontleed wordt in veel (meestal wel meer dan twee) aspecten. Dat is wel een beetje verwarrend allemaal.

© Foeke van der Zee (versie 2023). hulpbijonderzoek.nl/online-woordenboek

- specialist in Onderzoek en Statistiek
- auteur van boeken over onderzoeksmethodologie
- oprichter van en coach bij Hulp bij Onderzoek

Aan interne consistentie gerelateerde termen:

- betrouwbaarheid (algemeen)
Of een van de andere specifieke vormen van betrouwbaarheid:
- homogeniteit (Cronbachs alfa)
- test-hertest betrouwbaarheid
- stabiliteit

Terug naar de begrippenlijst